|
NEDEN SUNİ ÇİM?
Çok az bakım gerektiren, tüm hava şartlarında
doğal çimden çok daha iyi performans
gösteren ve 10
yıla kadar ömrü olan saha hayal edin. Günün 24 saati ve yılın 365 günü
kullanılabilen
bir saha düşünün. Evet.
Magic
Grass’dan başka bir şeye ihtiyacınız yok.
“Suni
çim gelecektir”
FIFA başkanı
Sepp Blatter, Afrika’da yapılması planlanan 2010 dünya kupasının suni
Çimde
oynanacak ilk dünya kupası olabileceğini belirtmiştir. Suni çim düşüncesinin
kalıcı olacağından eminiz.
FIFA suni
çimin faydalarını onaylamıştır ve şu anda tüm dünyada FIFA turnuvalarının eleme
maçları suni çim üzerinde yapılmaktadır. İki ay önceden yapılması gereken maç
rezervasyonu uygulanabilir.
Bazıları ………
“doğal çimden daha ucuz”
demektedir.
Gerçekten öyle olup olmadığını sorduk. Gerçekten
doğal çimden daha mı ucuz?
“Aslında
suni çim ile yapılmış bir sahayı doğal çimle karşılaştırdığınızda çok daha ucuz
olduğunu göreceksiniz.Sahanın bakımına harcanan zamandan ve masraftan tasarruf
edilmesinin yanı sıra inkar edilemeyecek derecede fazla oyun süresi sağlar.
Böylece gelir sağlayan ticari sahalarda suni çimin ömrü göz önünde
bulundurularak cevap kesinlikle “evet doğal çimden daha ucuz”dur. Suni çim,daha
fazla oyun süresi sağlamaktadır ve bunun yanı sıra sulama
masrafı
yoktur.
Ürün Adı :
Sentetik Çim
Ürün İşlevi :
Sentetik çim doğal çime alternatif olarak üretilmiştir.Temel özellikleri olarak
görünüm ve kullanım şartları açısından iki ürün birbirine eşdeğerdir.
SENTETİK ÇİMİN DOĞAL ÇİME
GÖRE
DEĞERLENDİRMESİ:
I) SPOR PERFORMANSI DEĞERLENDİRMESİ
a)
Ürün sporcu kondisyon performansını
nasıl etkiliyor?
Sporcu kondisyonu bakımından iki
ürün arasında bir farklılık yok. Zemin çok yumuşak olunca kondisyon biraz daha
artıyor, adale yapısına biraz daha fazla etki yapabiliyor.
Bu da tamamen dolgu miktarlarıyla
alakalı bir unsur. Sentetik çimin dolgu malzemesinde kullanılan kum, sbr granül
veya epdm kauçuk seviyesi ve ipliğin hav yüksekliğinin doğru ayarlanması doğal
çim ile aynı futbol oyun normlarını karşılamasını sağlar. Hava şartlarından
kaynaklanan zeminin ağırlaşmasından dolayı sentetik çim doğal çime alternatif
zemin olarak ortaya çıkıyor. Çünkü ağır zeminde sporcular daha çok efor sarf
etmek zorunda kalıyorlar.
b)
Ürün sporcu futbol tekniğini nasıl
etkiliyor?
Doğal çime
alternatif olarak gerçekleştirilen sentetik çim top oynanım şartlarını doğal
çimdeki zemindeki etkileşimleri birebir vermesi amacıyla uygulanıyor ve piyasaya
sunuluyor. Sentetik çimde hedef, doğal çime yönelik olduğu için özellikler
neredeyse aynı. Ama sentetik çim hem kondisyonel hem de tekniksel açıdan
futbolculara büyük avantajlar sağlıyor. Günümüzde profesyonel klüplerde alt
yapıda sentetik çim kullanımları hızla artıyor. Yeni yetişen sporcuların hem
adale gelişimleri hem de teknik gelişimi sentetik çim ile beraber daha verimli
olacak. Sentetik çimde oyuncular daha çevik davranabiliyor, daha etkin topa
sahip olabiliyorlar. Top kontrolü daha sağlıklı oluyor. Çünkü doğal çimde her
oyundan sonra bir şekilde zemin düzlenmesi gerekiyor. Kalkan toprağın tekrardan
yerine oturtulması gerekiyor. Doğru uygulama yapıldığı zaman sentetik çimde bu
tür zemin kalkmaları, zeminin bozulmaları oluşması çok zor, neredeyse imkansız.
Dolayısıyla sporcular tekniğin artması, topa sahip olmanın avantajlarını daha
iyi kullanabiliyorlar.
c) Ürün
futbol topunun performansını ne yönde etkiliyor?
Topun yuvarlanabilmesi, oyun
alanının düzlüğü, nem oranı ve doğallığı, oyuncu tarafından gelen darbeler,
çimin boyuna ve özgül ağırlığına bağlıdır. Suni çim sahasındaki topun
yuvarlanabilme özelliği doğal çim sahasında da aynı özelliktedir. Bir futbolcu
için topun çok yükseğe zıplaması veya topun zıplamaması kadar kötü bir durum
yoktur. Oyuncu duruma kolaylıkla uyum sağlayabilir, ama önemli olan top zıplama
özelliklerinin doğal çimdeki zıplama özelliğinden daha iyi olması gerekmektedir.
Doğal çim üzerinde top çeşitli şekillerde zıplarken (sert zemin, ıslak veya su
dolu bir zeminde) suni çim nizami şekilde uygulanırsa ters bir durum oluşmaz.
Doğal çimdeki top sıçrama özellikleri sentetik çimle aynı. Bu zaten yapılan
testlerle onaylanmış durumda. Nizami bir topun sıçrama şekli, topun açısal
gelişi ve gidişi ve serbest bırakıldığında topun yuvarlanma mesafesi standarda
bağlanmış durumda. Topun performansı sentetik çimde doğal çimin özelliklerini
taşımak zorunda. Bu özellikleri yüzde 99 tutuyor. Birebir tutma olasılığı çok
zor. Bu ölçümler her türlü hava şartlarına göre yapılıyor. Zaten sentetik çimin
çıkış amaçlarından biri dünyada yapılan karşılaşmalarda eşit şartların oluşması
için özellikle çıktı. Avrupa ülkelerine nazaran Afrika gibi bölgelerde çim
yetiştirmek oldukça zor. Amerika ile Rusya arasında zeminler açısından da
farklılıklar vardır. Doğal çimden her iklim de aynı performansı almanız ve
uygulamanız mümkün değildir. Ama sentetik çimi her yerde aynı standartlarda
sunabiliyorsunuz. Uluslararası karşılaşmalarda farklı coğrafyadaki sahalarda bu
faktör karşımıza çıkıyor. Hatta yurtiçinde bile yaşanıyor. Örneğin Akçaabat Spor
ile Beşiktaş İnönü Stadyumunun zemini bir değil.
II) SPORCU SAĞLIĞI RİSK
DEĞERLENDİRMESİ
a)
Adale sakatlıkları riskinde
farklılıklar var mı?
Futbol çok
yaralanmanın olduğu bir spor değildir. Herhangi bir durum veya koşulda sayısız
tehlike ve riskin olması doğaldır. Tüm futbolcularda profesyonel veya amatör
sırt ve eklem yerlerinden acı çekiyorlardır. Bilimciler ve sağlık ekibi bu
sorunlarının meydana gelme sebeplerini araştırmaktadırlar. Bu durumda oynanan
sahaya suç bulunur. Oyun sahasının sert olması, yumuşak olmasına oranla daha
fazla yaralanmaya sebep verir. Çalışmalar bu kaza riskini en aza indirgeme
doğrultusundadır. Suni çim sahasının, doğal çim sahası gibi yumuşak bir zemine
sahip olması gerekmektedir. Oyuncu üzerinde çok aşırı yumuşak olan bir zemin de
her türlü riski taşır. Saha içerisinde farklı bölgelerde farklı zeminler
oluşabilir. Bu bir futbolcu için risktir. Çünkü futbolcu kendini alıştırdığı
zeminde yüzde 90’ına göre hareket eder ama yüzde 10 sahalık bölümde çok yumuşak
bir zeminle karşılaştığı vakit sakatlık yaşanabilir. Sentetik çimde sahanın tüm
bölümleri aynı performans etkisi içindedir. Bu da sporcuya bir avantaj sağlar.
Zemin olarak doğal çim ile aynı normlara uymak amaç olduğu için sentetik çim
doğal çime yüzde 99 uygunluk gösterir.
b)
Sürtünmeden kaynaklanan problemler
yaşanıyor mu?
Çim sentetik
olduğu için sürtünmeden kaynaklanan bir yanmaların olacağı düşünülür. Ama ürünün
polietilen olması, silikonize bir yapıya sahip olması, üst düzeydeki futbolcuya
veya direkt ayağa temas eden kısmın sbr veya epdm kauçukla dolgu olması
sürtünmeden kaynaklanan bir rahatsızlık vermez. Yanma veya aşınmadan kaynaklanan
bir yara bere oluşturmaz. Diğer taraftan doğal çimde bu risk biraz daha fazla.
Doğal çimin bir bitkisel yapısı vardır. Silikonize bir iple, bildiğimiz doğal
bitkinin arasında sertlik bakımından farklılıklar olacaktır. Doğal çimde dolgu
toprak ve kumdur. Dolayısıyla daha sert bir yapıya sahip bulunuyor. Kum çimin
bakımında kullanılır. Bu kum dahi futbolcuya zarar verebilecek boyutlarda
olabilir. Ama sentetik çimde o kumun yerini alan sbr veya epdm granül
kullanılarak bu etki en aza indirgenir. Buda bir avantajdır. İpin silikonize bir
yumuşak yapıya sahip olması, dolgusunun yumuşak bir dolgu olması sentetik çimi
sürtünmeler konusunda avantajlı kılıyor. İnsanların doğal çimde alıştıkları bir
zemin var. Sentetik çim renk ve görünüm itibarı ile de doğal çim hissi
vermektedir. Sürekli sentetik zeminde oynandığında doğal çimden farklı
olmadığını hissedilecek, sentetik çimden vazgeçilmeyecektir.
III) YAPIM
MALİYET DEĞERLENDİRMESİ
a)
Maliyet karşılaştırması nedir?
Bu tür
ürünlerde üç tür maliyet vardır. Maliyet hesabı yaparken bu üç unsuru da göz
önünde bulundurmak gerekir. Altyapı maliyeti, yüzey maliyeti, kullanım maliyeti.
Altyapı maliyeti temel olarak yüzde 90 oranında birebir aynı maliyetlerdir.
Drenaj sistemi, dolgu miktarı natürel toprağa gelene kadar altyapılar birbirine
çok yakın maliyetler oluşturur. Altyapı maliyetleri her iki zeminin maliyetleri
birbirine yakındır. Zemin yapısı maliyeti ise başlangıç olarak ilk uygulama
maliyeti olarak doğal çim yönünde 1’e 4 avantajlı gözükmektedir. Yalnız senelik
bakım giderleri,kullanım sıklığı,düzensiz bakımdan kaynaklanacak bakım riskleri
ve işletme getirisinin de hesaplanması durumunda sentetik çim doğal çime karşı
1’e 11 daha avantajlıdır. Doğal çimin bakımı için gerekli teknik personel gübre,
tohum, ilaç ve bunları uygulamada kullanılan traktör çim biçme makine ve
ekipmanlarının bakım ve temel giderlerin bir yıl içerisindeki tutarı her sene
yeni bir saha maliyetine yakındır. Sentetik çim sahanın buna benzer giderlerinin
olmaması ve kullanım zamanı düşünüldüğünde maksimum 2 yıl içinde saha çok
rahatlıkla tüm maliyetlerini amorti eder.
b)
Yapım zaman maliyet
değerlendirmesi nedir?
Doğal çimin
iki türlü uygulaması vardır. Tohumlama yöntemi, rulo hazır çimi sahaya döşeme
yöntemi. Doğal çimde tohumlama yönteminde en az 1-2 ay çıkma ve tam performans
yakalamak için bir bakım zamanı ve bekleme zamanı vardır. Rulo yönteminde ise,
serdiğiniz zamanki hava koşullarına alışması için bir bekleme süreci vardır.
Örneğin Fenerbahçe Stadının sahasının revize edilmesi 2-3 hafta sürdü. Sentetik
çimde ise nizami boyuttaki bir saha tüm uygulamaları tamamlandığı an üzerinde
futbol oynanabilir.
c)
Sentetik saha yenileme maliyeti
nedir?
Çok düşük maliyette olan bakımının
düzenli yapılması ile saha 10 yıldan fazla kusursuz hizmet verebilmektedir.
d)
Üretim riski karşılaştırması nedir?
Doğal çim her zaman için yüzde 99
riske sahiptir. Hava şartlarından dolayı aşırı yağmurda, aşırı karda, aşırı
sıcakta doğal çim zarar görebilir. Bu arada her gün bir çocuk gibi o saha ile
ilgilenmek gerekiyor. Hava şartlarının ani değişiminde doğal çimin kaybedilme
riski çok büyüktür. Hatta sulamanın bile hassasiyetle belli saatlere göre
yapılma şartı vardır. Bu sistemlerde kelleşen bölgeler olabiliyor. Fazla
gübrenin kaçmasından dolayı yanma ihtimali olabiliyor. Doğal etkenlerden çok
fazla etkilenebilir. Bunun için garantili bir kullanım belgesi verilmez.
Sentetik çimde her türlü doğa etkisine karşı dirençlidir ve kullanım garantisi
verilir.
IV) BAKIM
MALİYET DEĞERLENDİRMESİ
a)
Dönemsel ürün bakım şartları arasındaki farklılıklar nedir?
Doğal çimin profesyonel kullanım
gerektiren bir sahada en az 2 veya 3 personel çalıştırması gerekir. Ama sentetik
çimde bu belli periyotlarda çok cüzi rakamlı maliyetlerle yapılacaktır. Sentetik
çimin günlük bakımı sadece genel temizliğidir. Aylık bakımda ise yağıştan veya
aşırı kullanımdan ötürü saha içindeki granüllerde bir yer değiştirme olasılığı
olur. Bu bir fırçalama makinesiyle veya özel bir fırçayla düzenlenebilir. Üç
veya altı aylık bakımlarda ise profesyonel sahalar için daha teknik yapıya sahip
ekipmanlarla tekrardan fırçalama yapılabilir. Eksilen granüller yenilenebilir.
Bakım maliyetinin çoğunu personel maliyeti tutar.
b)
Fiyatsal bakım maliyet karşılaştırılmasının yapılması?
Doğal çim
sürekli bakım gerektiren bir ürün. Ama sentetik çimde çok cüzzi bakımlarla bu
ürünleri sürekli kullanılır halde tutabilirsiniz. Yıllık olarak düşünüldüğünde
sentetik çim doğal çime göre 1’e 11 daha avantajlıdır. Doğal çime her gün bakım
mecburiyeti vardır. Sürekli bir ziraat mühendisinin saha ile ilgilenmesi
gerekir. Yılda iki büyük dört küçük bakım sentetik çim için yeterlidir.
Sentetik çim maliyeti uygulama aşamasında yüksek görünse de kullanımdan sonra bu
maliyet farkını kapatır, ileriki yıllarda kara dönüştürür.
c)
Hava koşulları ile oluşan bakım şartları?
Doğal çimin en
büyük deformasyona uğradığı iki faktör vardır. Hava şartları ve aşırı kullanım.
Aşırı sıcak veya aşırı soğukta sentetik çim çok yüksek dayanıklılık gösterir.
Aşırı kullanım ise doğal çimi çok çabuk yıpratır. Doğal çimi günde 2-3 saatten
fazla kullanamazsınız. Sık kullanıldığı zaman muhakkak sorun yaratır. Ama
sentetik çimin bu tür sorunları yoktur. Doğal çime göre bu konuda yüzde 100
avantajlıdır. Yağmurlu havalarda doğal çimli olan sahaları çok gerekli değilse
kullanılmaz. Kamp yapmak amacıyla otele gelen profesyonel klüpler hava şartları
nedeniyle zaman zaman doğal çimleri kullanma fırsatı bulamayabilirler. Diğer
taraftan sentetik çim olduğu zaman yağmurlu havada karlı havada olsa rahatlıkla
oynatabilirsiniz. Su birikintileri olmaz. Çünkü ona göre bir drenaj altyapısı
gerçekleştirilir. Drenaj altyapısına uyulduktan sonra birikinti yapmaz. Doğal
çimdeki su tutma özelliğinden daha avantajlı bir su çekme özelliği vardır. Doğal
çimin tabiatı itibarı ile zamanla aynı alan da farklı renk tonlarına bürünmesine
karşılık sentetik çim ipliğinde bulunan U.V katkısı ile uzun süre rengini korur.
d)
Sık kullanımdan
kaynaklanan bakım şartları?
Doğal çimin sık kullanımlarda
deformasyonu daha fazla oluyor. Doğal çim den uzun süre faydalanmak isteniyor
ise haftada en fazla 6ile8 saat oyuna izin verilmelidir. Ama sentetik çimde
böyle bir kısıtlama yok. Sentetik çimi günün 24 saati kullanabilirsiniz. Bu da
çok büyük bir avantaj. Futbol turizmine yönelik bir otelde doğal çimde günde
2’şer saatten en fazla 4 veya 5 takıma çalıştırma imkanı bulabilirsiniz. Ama
ertesi gün sahadan aynı performansı alamazsınız. Bir hafta sonra ise saha çok
kötü bir şekli alır, tarlaya döner. Ama sentetik çim olan bir yerde bu söz
konusu olmaz.
|
